mr. R.P. Küffen - Advocaat | Rechtsanwalt

Een Strafbefehl is een beslissing van het Amtsgericht (Strafrichter), afgegeven op vordering (Antrag) van de Staatsanwaltschaft. De Strafbefehl is gericht op een snelle afdoening van kleinere strafrechtelijke vergrijpen (Vergehen). De maximale straf is een Geldstrafe (tot 360 ‘Tagessätze’) en/of een voorwaardelijke gevangenisstraf tot maximaal 1 jaar (op te leggen, mits de verdachte de bijstand van een Anwalt heeft). De Strafbefehl is dus géén transactievoorstel, maar een strafbeschikking, met dezelfde werking als een strafrechtelijke veroordeling.

In het Strafbefehlsverfahren wordt de verdachte niet vooraf door een rechter gehoord. er vindt dus geen voorafgaande mondelinge behandeling ter terechtzitting plaats. De rechter hoeft ook niet overtuigd te zijn van de schuld van de verdachte; voldoende is, dat hij die schuld aannemelijk acht (hinreichender Tatverdacht). Is de rechter de mening toegedaan dat de zaak niet zonder inhoudelijke behandeling kan worden afgedaan, of wil hij meer weten van de omstandigheden van de zaak, dan verwijst hij de zaak, niettegenstaande de Antrag van de Staatsanwaltschaft, naar de Hauptverhandlung voor een inhoudelijke behandeling gter terechtzitting.

In de andere gevallen wijst hij de Antrag van de Staatsanwaltschaft toe, en wordt een Strafbefehl afgegeven.

Een onherroepelijk geworden Strafbefehl heeft dezelfde rechtskracht als een Urteil. Voordeel hiervan is, dan een bepaald feitencomplex hiermee 'afgeoordeeld' is, en de Staatsanwaltschaft op basis van datzelfde feitencomplex (Lebenssachverhalt) alleen via een formeel Wiederaufnahmeverfahren (herziening) een nieuw onderzoek kan starten. Dit kan voor de Verteidiger aanleiding zijn om onder omstandigheden te adviseren om de Strafbefehl te accepteren, en geen rechtsmiddel hiertegen in te dienen.

Wie bijvoorbeeld een Strafbefehl wegen Betrug (oplichting) ontvangt, maar zelf weet dat hij die oplichting stelsel- c.q. bedrijfsmatig gepleegd heeft, doet er goed aan om de zaak niet op zitting te laten komen (waar immers diverse getuigen gehoord worden), aangezien dan een aanzienlijk zwaardere straf zou kunnen volgen. In zo'n geval zou het raadzaam kunnen zijn om de Strafbefehl voor het 'minder zware' vergrijp 'Betrug' te accepteren, zodat daarmee de weg voor de Staatsanwaltschaft naar het zwaardere vergrijp 'erwerbsmäßiger Betrug' de pas afgesneden is.

Tip:
Menigeen laat de mogelijkheden en kansen van een Einspruch liggen, enkel en alleen omdat hij/zij tegen een mondelinge behandeling ter terechtzitting opziet. Men durft, kan of wil niet voor een 'vreemde' strafrechter verschijnen.
Dat is begrijpelijk, maar in tegenstelling tot een 'normale strafzaak', waarin de verdachte verplicht is in persoon ter terechtzitting te verschijnen, bestaat een dergelijke verplichting in het Strafbefehlsverfahren niet; ook niet als het persoonlijke verschijnen van de verdachte uitdrukkelijk door de rechter bevolen is. Althans als de verdachte een Strafverteidiger heeft gesteld en die wèl ter zitting verschijnt.

De verdachte moet natuurlijk vooraf goed bedenken wat zijn strategie is,en of het niet toch beter is dat hij persoonlijk, en dus niet alleen via zijn Verteidiger, zijn zienswijze tegen de aanklacht verwoordt (Einlassung). Wie zich echter als verdachte sowieso op zijn zwijgrecht wil beroepen, hoeft zich de mogelijke stress van een strafzitting niet noodzakelijkerwijs aan te doen.

Geldstraffen, dus "Geldstrafen", worden in Duitsland niet als totaalbedrag opgelegd, maar in de vorm van een aantal Tagessätze.
Het aantal Tagessätze wordt bepaald door (de ernst en de schuld c.q. de verwijtbaarheid van) het aangeklaagde delict en de persoon van de dader. De hoogte van een Tagessatz (= Tagessatzhöhe) wordt bepaald aan de hand van het netto-inkomen van de dader, waarbij rekening wordt gehouden met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte.

De uiteindelijke hoogte van het totaal te betalen bedrag is het resultaat van het aantal opgelegde Tagessätze x Tagessatzhöhe.

Overigens is de verdachte uiteraard nooit verplicht om de hoogte van zijn netto-inkomen mee te delen. Doet hij dat niet, dan wordt zijn netto-inkomen door de Staatsanwaltschaft c,q, de rechter geschat. En zo'n schatting kan van voordeel zijn. In nagenoeg alle gevallen pakt de schatting namelijk gunstiger voor de verdachte uit, dan wanneer hij zijn netto-inkomen wel kenbaar maakt.
En in het onverhoopte geval dat de schatting de daadwerkelijke hoogte van het netto-inkomen overtreft, kan hij altijd nog zijn inkomen openbaren, en zelfs de Einsrpuch beperken tot de hoogte van de onjuist vastgestelde Tagessatzhöhe. Dat laatste geldt ook indien (nog) geen rekening is gehouden met de persoonlijke omstandigheden, bijvoorbeeld: een partner + kind(eren). In dat geval kunnen namelijk kortingsstaffels worden toegekend.

Tip:
Een Strafbefehl dient bij toezending aan een buitenlandse verdachte altijd vertaald te zijn, althans de veroordeelde verdachte moet kunnen begrijpen dat en waarvoor hij is veroordeeld, en dat hiertegen een rechtsmiddel openstaat. Dit kan overigens ook bereikt worden middels een eenvoudig (aankruis)formulier in zijn eigen taal.
Gebeurt dit alles niet, dan kan ook na ommekomst van de normale verzettermijn (Einspruchsfrist) van 2 weken alsnog Einspruch worden aangetekend. De verzettermijn (Einspruchsfrist) is in zo'n geval nooit aangevangen, en kan dus ook niet verstreken zijn.

Is aan die voorwaarden wèl voldaan, dan begint de 2 weken-termijn van de Einspruchsfrist te lopen vanaf het moment dat de veroordeelde verdachte kennis heeft genomen, althans kennis heeft kunnen nemen, van de inhoud en strekking van de Strafbefehl.

Betekening aan een door de verdachte bij zijn aanhouding (noodgewongen) aangewezen Duitse Zustellungsbevollmächtigter (gevolmachtigde, merendeels werkzaam bij het voor de zaak bevoegde Amtsgericht), is in beginsel voldoende om de verzettermijn reeds te laten aanvangen, mits die gevolmachtigde de Strafbefehl per omgaande, zelfs uitsluitend per gewone post, aan de veroordeelde verdachte doorzendt. Mocht die de Strafbefehl dan na afloop van de 2 weken-termijn pas ontvangen, en dus dan pas zelf van de inhoud kennis kunnen nemen, dan is de Strafbefehl weliswaar inmiddels al "onherroepelijk" geworden, maar niet onaantastbaar. Immers, de veroordeelde kan dan vorderen, dat hij alsnog in de positie wordt gebracht om verzet aan te mogen tekenen. Hij verzoekt dan onderbouwd de 'Wiedereinsetzung in den vorigen Stand', dus terugbrenging naar de status van aanvang verzettermijn, en tekent gelijktijdig alsnog dat verzet (Einspruch) aan; aldus binnen 2 weken na betekening/ontvangst/kennisname.

Wellicht is dan in de tussentijd al een vervolgingsverjaring (Strafverfolgungsverjährung) ingetreden. De meeste feiten waarvoor de Strafbefehl wordt ingezet kennen namelijk een lagere strafmaat/-dreiging dan 1 jaar gevangenisstraf. En dus is het vervolgingsrecht van de Staatsanwaltschaft dan na 3 jaar sowieso verjaard.

Dus: goed opletten en tellen, en vervolgens het meest opportune moment kiezen om alsnog Einspruch in te dienen.

Zoals gezegd kan de verdachte tegen een Strafbefehl een rechtsmiddel indienen: de Einspruch. De Einspruch moet binnen uiterlijk 2 weken na betekening van de Strafbefehl schriftelijk of ter griffie (Geschäftsstelle) worden ingediend. Hierna wordt de zaak alsnog op zitting gebracht, en zal uiteindelijk een normaal strafvonnis (Urteil) volgen; ook als de verdachte toch niet ter zitting verschijnt (alsdan via Beschluss). Tegen het Urteil kan dan weer in hoger beroep (Berufung) gegaan worden.

Nadelig gevolg van de Einspruch tegen een Strafbefehl: de verdachte kan na een Einspruch tegen de Strafbefehl ook zwaarder gestraft worden.
Dit geldt trouwens niet voor de Berufung. Hiervoor geldt namelijk het ‘Verbot auf Schlechterstellung’.

Na de Einspruch is de Strafbefehl als zodanig vooralsnog weer van tafel. Althans, de aangevochten Strafbefehl krijgt dan de functie van Eröffnungsbeschluss: de rechterlijke beslissing tot toelating van de strafzaak tot het Hauptverfahren c.q. de Hauptverhandlung. De zaak komt immers nu (in principe) op zitting.

Of niet: namelijk als de Einspruch later wordt beperkt (tot bijvoorbeeld de Tagessatzhöhe). In dat geval kan het Amtsgericht, met expliciete toestemming van Staatsanwaltschaft en Verteidiger, de zaak middels Beschluss, en zonder mondelinge behandeling, afdoen.
Ook is het mogelijk dat alsnog geprobeerd wordt om in de zaak een Einstellung (een soort sepot) van de zaak te bereiken. De Staatsanwaltschaft kan de Straf(befehls)antrag namelijk tot aan de mondelinge behandeling intrekken. Meestal bestudeerd een Staatsanwalt een zaak pas zelf inhoudelijk als Einspruch wordt gedaan c.q. in het kader van het voorbereiden van de mondelinge behandeling. Dit is na het Ermittlungsverfahren het volgende meest opportune moment voor een deal.

Al met al dient U, als U een Strafbefehl ontvangen heeft, heel goed en heel snel, af te wegen of U de Strafbefehl accepteert of dat U de zaak op zitting wilt laten komen. Er zou immers ook zo maar eens een hogere straf kunnen volgen. En de kosten van een eventueel in te schakelen Anwalt/Verteidiger moeten ook meegewogen worden, evenals de stress van een inhoudelijke behandeling, en natuurlijk de bijkomende proceskosten (zoals getuigetaxen).
Aan de andere kant hoeft de rechter in een Strafbefehlsverfahren niet overtuigd te zijn van de schuld. En soms komt die schuld uiteindelijk ook helemaal niet vast te staan. In dat geval heeft de verdachte dus een kans op vrijspraak laten liggen. Bovendien heeft de in kracht van gewijsde gegane Strafbefehl dezelfde werking als een Urteil: de verdachte heeft hiermee een strafblad (in Duitsland). Dat strafblad, althans de strafrechtelijke veroordeling, zal in beginsel gedeeld worden met Nederland.

Advies
Wij adviseren dan ook om altijd gelijk na betekening van de Strafbefehl Einspruch in te dienen: daarmee is de Strafbefehl als veroordelende beslissing (voorlopig) van tafel. Tevens moet inzage in het strafdossier worden verzocht (Akteneinsicht).
Na bestudering daarvan kan dan beslist worden of de Einspruch gehandhaafd moet worden, of dat andere actie noodzakelijk is (zoals de Einstellungsantrag).

Stuur ons een bericht en wij nemen op korte termijn contact met U op.