Strafprozessrecht
Der Pflichtverteidiger
Een Pflichtverteidiger is geen gekozen raadsman (Wahlverteidiger), maar een Strafverteidiger, die door de rechter in een geval van "notwendige Verteidigung" in de zin van § 140 StPO aan de verdachte wordt toegewezen. De verdachte kan daarbij zijn voorkeur voor een bepaalde Verteidiger kenbaar maken.
De Pflichtverteidiger kan rechtstreeks bij de Duitse Staat declareren. Mocht de verdachte onverhoopt veroordeeld worden, dan zal deze de voorgeschoten kosten alsnog op de veroordeelde verdachte verhalen; behoudens wanneer het jeugdstrafrecht is toegepast. De Pflichtverteidiger mag trouwens ook bijkomende financiële afspraken met de verdachte maken.

Der Pflichtverteidiger

De Pflichtverteidiger is weliswaar een Strafverteidiger, maar geen Strafverteidiger, die op kosten van de Duitse gemeenschap aan de verdachte wordt toegewezen. Het is dus geen "pro deo"-advocaat, dus niet een "advocaat van onvermogen", die op basis van een toevoeging werkzaam wordt. Duitsland kent een dergelijk systeem niet voor strafzaken. Iedere verdachte dient de kosten van zijn verdediging zelf te voldoen. Dat is alleen anders in zaken waarin het jeugdstrafrecht (Jugendstrafrecht) wordt toegepast.

De Pflichtverteidiger is dus een Strafverteidiger, die zich bereid heeft verklaard om verdachten, die op basis van het Duitse strafprocesrecht aanspraak kunnen maken op een advocaat die toeziet op de nakoming van de aan deze specifieke groep van verdachten toekomende rechten. Als zodanig kan de Pflichtverteidiger op ieder willekeurig moment in het strafproces aan de verdachte worden toegewezen, dus zowel tijdens het opsporingsonderzoek (Ermittlungsverfahren), het Zwischenverfahren, alsook het Hauptverfahren (mondelinge behandeling ter terechtzitting). En in sommige gevallen ook nog in de fasen hierna.
Het bovenstaande heeft dus tot gevolg, dat in bijna alle Duitse strafzaken de verdachte de volledige kosten van rechtsbijstand zelf moet betalen. Mocht hij echter worden vrijgesproken, dan komen deze kosten uiteindelijk helemaal voor vergoeding door de Duitse Staat in aanmerking. Daarbij dient te worden bedacht, dat daarbij dan wordt uitgegaan van het Rechtsanwaltvergütungsgesetz, zodat eventueel overeengekomen meerkosten toch voor rekening van de vrijgesproken verdachte blijven.
De Pflichtverteidiger wordt beduidend slechter betaald dan de gekozen raadsman (Wahlverteidiger). Dit leidt ertoe, dat veelal aangenomen wordt dat de Pflichtverteidiger minder goed is dan een Wahlverteidiger. Deze veronderstelling is echter onjuist.

Er zijn Strafverteidiger, die, mede gelet op de hoogte van de te verwachten geringe beloning, uit principe weigeren om Pflichtmandate aan te nemen. Er zijn echter ook voldoende Strafverteidiger, die normaliter bijna uitsluitend Wahlmandate behandelen, maar die daarnaast ook als Pflichtverteidiger beschikbaar zijn. In Duitsland is het namelijk niet verboden, dat een Pflichtverteidiger van de cliënt bedingt, dat hij naast de Pflichtverteidigervergütung nog extra betalingen ontvangt.
Niettegenstaande het bovenstaande hebben Pflichtverteidiger een relatief slechte naam, zulks echter geheel ten onrechte.

Deze slechte naam is onder Nederlandse verdachten met name gebaseerd op de veronderstelling, dat Pflichtverteidiger "mindere" advocaten zijn, die zich niet voor hun cliënt inzetten, deze slechts één of twee keer vóór de Hauptverhandlung in de gevangenis (Justizvollzugsanstalt (JVA)) bezoeken, hun familie en/of kennissen niet of nauwelijks informeren, etc. etc..

Daarbij wordt vergeten, dat de Pflichtverteidiger wettelijk, noch op basis van het beroepsrecht, verplicht is om dezelfde mate van inzet te tonen als de Wahlverteidiger, dus de gekozen raadsman, die op uurbasis afrekent. Met name is de Pflichtverteidiger geen kindermeisje, dat het handje van de cliënt dient vast te houden en op iedere willekeurig moment de cliënt op diens wenken dient te bedienen.
De Pflichtverteidiger is enkel gehouden de verdediging voor te bereiden en zijn diensten vakinhoudelijk als een goede Strafverteidiger te leveren. Voor het (betaald) bezoeken van de cliënt in de JVA moet al vooraf toestemming worden gevraagd, bij gebreke waarvan de Pflichtverteidiger geen vergoeding voor zijn tijdsbesteding noch de reiskosten ontvangen. En niet zelden wordt de verzochte toestemming niet verleend.

De teleurgestelde verwachting van de cliënt/verdachte leidt dan ook slechts zelden tot een "Entpflichtung", dus tot een ontslag en uitwisseling, van de Pflichtverteidiger. Hiervoor moet sprake van een echte vertrouwensbreuk.
Hetzelfde geldt andersom: waar de Wahlverteidiger het Mandat op "ieder moment", behoudens "zu Unzeit", kan beëindigen door het neerleggen van het Mandat, kan de Pflichtverteidiger dit niet.
Stuur ons een bericht en wij nemen op korte termijn contact met U op.