De tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen (
Strafvollstreckung) is sedert enkele jaren overgedragen van de
Bund aan de
Länder, en behoort tot het takenpakket van de
Staatsanwaltschaft. De
Staatsanwaltschaft vordert dus de bestraffing van de verdachte, de rechter legt eventueel een straf op, en de
Staatsanwaltschaft zorgt aansluitend als
Vollstreckungsbehörde vervolgens voor de tenuitvoerlegging van die straf. Tussen veroordeling en tenuitvoerlegging kunnen dan meerdere weken, meestal maanden, en soms zelfs jaren, liggen. De
Haftantritt hangt in de tussentijd als een zwaard van Damocles boven het hoofd van de veroordeelde.
De
Strafvollzug (het 'zitten' dus) wordt met de
Haftantritt ingeleid, en vindt in principe in een
Justizvollzugsanstalt (JVA) achter slot en grendel (
im geschlossenen Vollzug) plaats.
De Nederlandse veroordeelde wacht zijn oproeping voor de
Haftantritt in de meeste gevallen thuis in Nederland af.
En die oproeping komt bijna altijd. Soms komt de oproep echter niet en kan het zo maar gebeuren, dat een en ander verjaart. Er is dan sprake van
Strafvollstreckungsverjährung.
Komt de oproep wèl, en geeft de veroordeelde daaraan dan géén gehoor, kan dat tot gevolg hebben dat de Duitse
Staatsanwaltschaft een rechtshulpverzoek tot overlevering (= uitlevering binnen de EU) bij Nederland indient.
De veroordeelde kan zich overigens ook zelf bij de
Justizvollzugsanstalt (JVA) melden. Een dergelijke
Selbststeller komt dan in sommige
Bundesländer al meteen in aanmerking voor een
offener Vollzug. Hij kan dan binnen enkele weken/maanden
Freigänger worden en mag dan overdag de
JVA voor enkele uren verlaten.
Bepaalde aangelegenheden de
Strafvollzug (an sich) betreffende worden voor volwassenen afgedaan door de
Strafvollstreckungskammer van het bevoegde
Landgericht. Inzake minderjarigen en jongvolwassenen gebeurt dit door de
Jugendrichter van het
Amtsgericht van de plaats van de jeugdgevangenis.